30 Ocak 2014 Perşembe

HATUEY



         Bira şişesinin üstünde bir kızılderili resmi var. Kim olduğunu soruyorum.  Hatuey' miş adı, tarihi bir şahsiyetmiş.Bundan beş yüz yıl kadar önce İspanyol sömürgecilerin gerçek yüzleri ortaya çıkınca yerli halkı direnişe çağırmış. Tutuklamışlar ve engizisyon mahkemesi onu diri diri yakılmaya mahkum etmiş. Direğe bağlı iken,ayağının altındaki odunlar tam tutuşturulacağı sırada bir katolik papaz yaklaşmış,"Hıristiyanlığı kabul et ve günah çıkar, cennete gidersin, yoksa yerin cehennemdir" demiş.Sormuş Hatuey:
        "Şu cennet dediğin yerde İspanyollar var mı?"
        "Olmaz olur mu?Tövbe edenler hep orada."
        "Öyleyse ben cennete değil, cehenneme gideceğim" demiş Hatuey. 



          Din ile gelen sömürüyü en güzel Kenya'nın ilk devlet başkanı Jomo Kenyatta anlatır:
       
         "Beyazlar geldiğinde bizim topraklarımız vardı.Onların İncil'i. Zamanla bize gözlerimizi kapatarak dua etmesini öğrettiler. Sonra baktık ki onların elindeki İncil bizim olmuş, bizim topraklarımız onların!" 



                                                                         
                                                                                JOMO KENYATTA

        
   
     Merhaba!

28 Ocak 2014 Salı

AYDIN İNSANA DAİR

 

        "Aydın insanın en büyük ihtiyacı dayanaktır; bu da ancak bilim ve sanat olabilir.Günlük hayatın yükünü eza duymadan taşıyabilmek böyle bir dayanağı ele geçirmeye bağlıdır."            

      
                                                                                                              İSMAİL HAKKI TONGUÇ
    

        "Gerçekçi olacaksın, gerçekleri yazacaksın. Bilinen şeyleri değil.Fasafiso değil. Bak dinle. Hapishanedeyim, hücremsi bir yerde. Okumak, yazmak yasak. Öyle hep beklemek üzerine. Bir süre  sonra Doktor Hikmet Kıvılcımlı' yı getirdiler benim yattığım hücreye. Baktım yanında bir takım heykeller. Nereden buldun bunları dedim. Yaptım dedi. Nasıl yaptın? dedim. Ekmek içiyle dedi. Ekmek içini çiğneyip macun haline getirdim, sonra şekil verdim. Ekmek içi hem istediğim biçimi aldı hem de kuruduktan sonra dayanıklık kazandı. Dayanamayıp bağırdım o zaman. Bir dolu şeyler yazdın şimdiye kadar. Fıkralar, makaleler, kitaplar. Hep bilinen şeyleri yazdın ama. Neden bunu yazmadın hiç? Ha neden? Neden ekmek içinden heykel yapılabileceğini  yazmadın? Ben bilmiyordum bunu.Yazsaydın öğrenirdim.

                                                                                       KEMAL TAHİR     

                                                                                                               
        Vedat Türkali, Bir Gün Tek Başına romanında şöyle der 'baba' karakterinin ağzından;
        
       "Taşları sürekli dönen bir değirmendir kafa dediğin, arasına bir şey koymadın mı kendi kendini öğütür, sakatlanır."
                                                                                                                 

                                                                                                                                                 Merhaba!

26 Ocak 2014 Pazar

UMUT DEDİĞİMİZ



       Jorge Luis Borges; Arjantinli öykü ve deneme yazarı.1955 yılında hayalindeki meslek olan Arjantin Ulusal Kütüphanesi Müdürlüğü'ne getirildi. Ailesinden gelen hastalık nedeniyle görme bozukluğu çeken Borges, bu dönemde görme yetisini tamamen kaybetti. " Bana aynı anda hem 800.000 kitabı hem de karanlığı veren Tanrı'nın muhteşem ironisi" diyerek bu gerçeği kabullenmiştir.(Umberto Eco unutulmaz romanı Gülün Adı'nda yer alan ana karakterlerden kör kütüphaneciyi Borges'ten esinlenerek oluşturmuştur.) 

     
       Borges'in Yolları Çatallanan Bahçe adlı kitabında Jaromir Hladik adlı bir oyun yazarının öyküsü vardır. Hladik, asıl büyük yapıtını hiç bir zaman verememiş olmanın ezikliği, bu durumun düş kırıklığı içindedir. Dönem, 2. Dünya Savaşı yıllarıdır ve Yahudi asıllı olmakla suçlanan yazar birçoklarıyla birlikte tutuklanarak hücreye atılır. Artık o büyük yapıtını verebilme olasılığı hiç mi hiç kalmamıştır. Ama ümidini yitirmez, hapishanedeki hücresinde ilk iki perdeyi yazar bitirir fakat büyük yapıtının son perdesini henüz yazamamıştır, yazık ki vakit kalmaz ve kurşuna dizilmek üzere avluya çıkarıldığında üzüntü içindedir, bu yaşamda bir esimi bile kalmamış diğer 'düş kahramanları' ile yan yana dizildiğinde elini çabuk tutar ve kurşun göğsünü delerken gözlerinden bir damla yaş süzülür ve taş döşemeye düştüğünde, Hladik'in yüzünde bir gülücük belirir. Çünkü, son perdeyi zihninde yazmış, büyük yapıtını bitirmeyi başarmıştır.
   

        Umudu olmayanlar, bu yaşamdan bir şey istemeye hakkı olmayanlardır!
         
        Umut, cesur olanların işidir. Korkaklar umut bile edemezler!

        Deniz Kavukçuoğlu'nun sözüdür:
    
        İnsan var oldukça sonunda iyi kötüyü, doğru yanlışı, güzel çirkini yenecektir. Umut dediğimiz şey de bu değil midir? 

                                                                                Deniz Kavukçuoğlu

                                                                                        
                                                                                       Merhaba!              

23 Ocak 2014 Perşembe

SAKINCALI PİYADE



              -Bilgi sahibi olmadan, fikir sahibi olunmaz.
             
              -Bir ulus, ne kadar okuma yazma, öğrenme, araştırma eğiliminde ise, o kadar sağlam, o kadar hoşgörülü ve demokrat yapıda olur.
              
              -Öyleyse vurun, parçalayın! Her parçamdan benim gibiler, beni aşacaklar doğacaktır.

                                                                                                                         UĞUR MUMCU

             "Yiğitlik başka bir şey, alnının açıklığıyla yaşarken başka canları da beraberinde yaşamak gibi, alınterini, acıyı ve ateşi yoğurmak gibi bir şey.
  
                                             Mustafa Sancar(Lal Ağıtlar)                           
                                                 

                                                            Merhaba!

             

22 Ocak 2014 Çarşamba

NURİ İYEM




                Gardiyan, hapishane müdürü vb. adamlara karşı sürekli tavır koyuyordum ve sık sık beni daha özel bir koğuşa kapatıyorlardı. Ama önceden yapılmış bir centilmenlik anlaşmasıyla, o dip delikte bile olsam bana kağıt ve boya ve hatta bazen fırça veriyorlardı.Bir gün fazla diklenmiş olmalıyım; "sana bu sefer çok ağır bir ceza vereceğiz" dediler. Ödüm patladı, artık kağıt, kalem, boya vermeyecekler ve resim yapamayacağım sandım. Sonra cezayı söylediler; yirmidört saat yemek yok. Deli gibi sevindim. Hatta ne olduğunu anlamaksızın onlar da fark etti. Ben bir-iki gün yemek yemesem hiçbirşey olmazdım. Ancak bir-iki gün resim yapmasam herhalde geberirdim.

                  





                                      Merhaba!                           

21 Ocak 2014 Salı

MELKON BABA

                                                                 




        Tatar Ramazan bilinir de yazarı Kerim Korcan pek tanınmaz.Öykülerden birinde kahramanı Melkon Baba'yı şöyle konuşturur Korcan;
        
        "Bu ağız dediğimiz eşşekte de vardır!Lakin kelam etmez anırır.Adam lafı adam gibi olmalı."

         Aynen aşağıda olduğu gibi:
       
        Hayat çok güzel değil mi?Üstelik çok da değerli!Bu nasıl değer,onur ve bilgelikse.Gelin size değerden ve bilgelikten söz eden bir duruştan bahsedeyim.Fransa'da ölüm cezası tartışılırken Jean Genet'ye görüşü sorulduğunda bakın ne söylüyor:

        "Beyazların içişleri beni ilgilendirmez,ben onların Cezayir'de ne yaptıklarına bakarım."
                                                                                  
                                                                            

                                                                                   
                                                                                  JEAN GENET                                                                                              


                                                                                       Merhaba!




               
          
    
    






               

20 Ocak 2014 Pazartesi

AŞKA DAİR




           İsa'dan önce Roma İmparatorluğu'na karşı bir ayaklanma düzenlenir.Ayaklanmayı yöneten Paetus adlı bir konsüldür.Ayaklanma bastırılır ve elebaşı Paetus ölüm cezasına çarptırılır.O dönemlerde ölüm cezasını cellat adı verilen bir görevli uygulamaz;cezaya çarptırılan kişi kendi canına kıyar,daha doğrusu kıymaya zorlanır.Paetus da kendini hançerleyerek cezasını uygulamak zorundadır,meydanda toplanmış seyircilerin karşısında.Kalabalık içinde,Paetus'un eşi Arria,elinde hançer öne atılır ve hançeri bağrına saplayarak"Paete non dolet"(Paetus acıtmıyor)diyerek kocasına cesaret verir.

           Yaşayan,yaşatılan aşkın,tarihe mal olmuş en büyük örneğidir bu.
           
           Aşk bir bahriummandır,buna haddi kenar olmaz.                                         
                                             
            Bakın Ernest Hemingway ne kadar güzel söylemiş:
             

            Aşık olun,ölesiye yazın.Hayatla sımsıkı kaynaşın.Edebiyat dünyasının büyük ustalarıyla tanışın.Vaktinizi boşa harcamayın.Müzik dinleyin ve resim seyredin.Durmadan okuyun.Kendinizi açıklamaya uğraşmayın.Zevklerinizi geliştirin.Susun.Söz yaratıcılığınızı öldürür.     
            
            Ferhan Şensoy'un Hacı Komünist adlı kitabında okumuştum;
Hemingway'in ölümü üzerine yasa boğulan balıkçı dostları,teknelerinde ne kadar bronz malzeme varsa söküp,bir heykeltraşa vermişler;
            "Erit bunları,bu köye Baba'nın bir heykelini yap!"demişler.Böylece dikilmiş buraya,vasiyetinde çok sevdiği teknesini bu balıkçılardan birine bırakmış,deniz seven adamın büstü. 
                                                                                                            
                                                                                                             Merhaba!


19 Ocak 2014 Pazar

YOKSULLARIN GÖZLERİ



           Charles Baudelaire'in "Paris Sıkıntısı"kitabında"Yoksulların Gözleri"adında nefis bir denemesi vardır:
            

           Işıl ışıl bir kafede otururken,paçavralar içinde yaşlı bir adam iki çocuğuyla camın önüne dikilir.Çocukların gözlerinde "ancak bizim gibi olmayanların girebileceği bir yer burası"nı okur Baudelaire;
           

          "Bu gözlerin karşısında susuzluğumuzdan daha büyük olan bardaklarımızdan utandım" der.
                   
                                           
           Turgay Fişekçi'nin yazısı ise çözüm önerisidir:
                            
    
           Siz insanlığa yararlı bir ürün geliştireceksiniz ama onu yalnızca parası,eğitimi olanlar kullanabilecek.
           Ya aç insanlar?
           Ya savaş içinde yaşayanlar?
           Onlar insan değil mi?
           Onlar insan kardeşlerinin geliştirdiği nimetlerden nasıl yararlanacaklar?

           "Sermaye düzeni" yerini mal ve hizmetleri kendine yeni karlar sağlasın diye değil de gerçekten insanlık yararına kullanılmasını gözetecek "toplumsal bir düzene" bırakınca.

                                                                    Merhaba!                     



18 Ocak 2014 Cumartesi

BEETHOVEN KARDEŞLER

          

      "Yürek boşaldıkça, kese dolar."

                                    Victor  Hugo





      Johann von Beethoven, bizim tanıdığımız, müzisyen, besteci Ludwig von Beethoven' in kardeşi. O ayrı bir yol  tutmuş, zengin olmuş. Ağabeyini ziyarete gittiğinde içeri kartını yollarken adının altına sıfatını ekliyor:
      Johann von Beethoven; toprak sahibi!
      Ludwig, kartın arkasını çeviriyor, adını ve sıfatını yazıyor, geri gönderiyor:
      Ludwig von Beethoven;akıl sahibi!
      Böylece Ludwig "bizim tanıdığımız"oluyor, Johann'dan bir çoğumuzun haberi bile yok.

    "Alçaklıklar olmasaydı, hiç dağlar bu kadar yüksek görünür müydü?"                                                                                                                                                   
                                                                             Merhaba!






   
       

17 Ocak 2014 Cuma

GANDHİ

          Eskiden devlet ile devlet adamlığı ilişkisini 'şeref ül mekan bi-l mekin' yani, adamı oturduğu makam yüceltmez, oraya oturan adam oturduğu makamı yüceltir, atasözüyle açıklarlardı.
           

          İngiltere Kralı George ile görüştüğü sırada Gandhi'nin üzerinde her zaman ki gibi beyaz örtüsü vardır. Davetten çıkınca bir gazeteci sorar:

         "Kıyafetiniz bir kralla buluşmak için yeterli miydi?"
          Gandhi hiç aldırmadan cevap verir:
         "Kral ikimize de yetecek kadar giyimliydi."

          Devam Gandhi'ye;
          
         "Herkes John Wayne olmak istiyor. Kimsenin Gandhi'ye özendiği yok. Kimliğini arayan küçük ülkelerde, ummadıkları bir gücü ansızın ele geçiren insanlar, haydutçuluk oynuyorlar. Oysa Gandhi gibi insanlar da geçti öyle ezikliklerin içinden. Gandhi bir John Wayne değildi. Kısa boylu idi, komik bir yüzü vardı ama ne büyük adamdı!"diyor Joan Baez.


         Önemli olan, dış görünüş değil, içtir.' Zarf değil, mazruftur.'   
                                          
                                                                                  Merhaba!
  




SEVGİYE DAİR




   Yaşar Kemal dedik madem, şöyle diyor usta Karıncanın Su İçtiği'nde;

    Dünyanın en iyi davranışı, en kutsal güzelliği, insanın insana cömert bir sevgiyle yaklaşımıdır. Dünyada her iyilik unutulur, unutulmaz ya unutulur diyelim,hiçbir zaman, hiçbir insanın unutamayacağı bir güzellik var, o da bir insanın bir insandan gördüğü yürekten bir sevgidir.

Merhaba!

   



   

15 Ocak 2014 Çarşamba

BAŞLANGIÇ

   Afrika'da yaşlı bir insanın ölmesi,bir kütüphanenin yanması demektir. Ben yaşamım boyunca tüm duyduklarımı yazdım.Tarihe bir katkım oldu. Siz bunu yapmıyor musunuz?  
HAMPETE BA                        


 "O iyi insanlar o güzel atlara bindiler çekip gittiler"der Yaşar Kemal. Amacım o iyi insanlardan kalan güzellikleri biriktirirken paylaşmak. Paylaştıklarım bilinmeyen şeyler değil. Bana değer kattıkları için seçildiler.


Merhaba!